COVID-19’dan ölmeye aday insanlar. Bir grup daha genç insanın “Onlar ölmesin diye maskenin altında boğulamam” dediği ve ekonomi için feda edilebilir bulunan yaş grubu.
Nüfus kaydına göre 65 yaşını doldurmuş kişilere salgın döneminde kısaca “65 yaş üstü” denmeye başlandı.COVID-19’un en çok etkilediği söylenen yaş grubu onlardır. Goffman’ın tarifiyle sosyal ilişkilerde “damgalandılar”, ötekileştirildiler, Zoom kullanıyorlar diye dahi medya yüzlerinin alay konusu oldular. Sokağa çıkma kısıtlamasına uymayanlar çirkin şakalara maruz kaldı. Toplumun yaşlılığa bakışı, yaşlı politikasının çarpıklığı, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de sınıfta kaldı.
COVID-19’la mücadelede en çok tartışılan ve eleştirilen 65 yaş ve üstü kısıtlamaları gündemden hiç düşmüyor. Eski tüfekler, 68 kuşağı, bu duruma geçmişe atıf yaparak tepki duyuyor. Kimileri de 65 yaş tepkilerini abartılı bularak onlara düşünce suçundan hapiste yatanları anımsatıyor. Tartışma bitmeyecek. Peki kimdir bu 65 yaş?
1. İktidara göre 65 yaş üstü tanımı: COVID-19’dan ölerek istatistiklere geçmemesi gereken kişi ya da grup. COVID-19 ölüm sayısını yükseltme olasılığı yüksek olan insan grubu. Ölüm sayısını artıracağı için Türkiye’nin itibarını düşürebilir. O nedenle eve kapatılmalıdır. Kalp krizi ya da yüksek tansiyondan ölebilir. Bu uygundur. Özel ekiplerle defnedilmesi, cesedin dezenfekte edilmesi gerekmez. Emekli maaşı kesileceği için ve dezenfekte giderleri de söz konusu olmayacağı için ölürken de ülkesine ekonomik katkı getirebilecek bir grup olarak tanımlanması çok da doğru olur.
2. Medyaya göre 65 yaş üstü tanımı: Yaşlı, ölüme çok yakın, ölme olasılığı çok yüksek olan insan grubu. Bu nedenle dışarı çıktıklarında üzerlerine kovayla su boşaltılabilir. Söz dinlemeyen bu grup belediyeleri de zor durumda bırakmaktadır. Belediyeler meydan ve yol kenarlarındaki bankları bu grup yüzünden yerlerinden sökmüşlerdir. İzin günlerinde hava sıcak olduğunda ve onlar da yaşlı olduklarından yorulurlar. Uzaklara gidemezler. Yine de arada pazar günleri kendilerine izin verilmesi gereken insanların oluşturduğu bir gruptur. Evden çok uzaklaşmamak koşulu ile sokağa çıkabilirler.
3. Doktorlara göre 65 yaş üstü tanımı: Belirli kronik hastalıkları olduğu için COVID-19’dan ölme olasılıkları çok yüksek olan yaşlı grubu. Pandemi döneminde sağlık sistemi iflas edebilir, İtalya’da olduğu gibi. O nedenle eve kapatılmaları çok iyi olur, hastanelerimizde boş yatak kapasitesi çok iyi durumda. Çünkü yaşlılarımız içerde. Entübe edeceğimiz, yoğun bakıma yatıracağımız genç hastalara yer var. Hiç endişe etmesinler.
Tarifler, tanımlar çeşitli. Ama şu bir gerçek ki yaşamlarının kırılganlığına dair tipolojiye maruz kaldılar: “Yaş altmış beş hayatın sonu eder mi?”
Evlerine ekmek getirmek için dışarı çıkıp çalışmak zorunda olan evlatlarıyla hafta sonu ve akşam dokuzdan sonra dışarı çıkamadan aynı eve kapatılan, ama kendi baktıkları torunlarıyla aynı saatte sokağa çıkma izinleri olmayan, korunan, istatistiki değere sahip sınıf. (Bunu yazarken tüm bu kurallar değişmiş olabilir.)